Friday, June 7, 2019

Quezon's Game


DIRECTOR:  Matthew  Rosen

LEAD CAST:  Raymond Bagatsing, Rachel Alejandro
SCREENWRITER: Janice Perez, Dean Rosen
PRODUCER:  Carlo Katigbak, Olivia Lamasan, Lorena Rosen, Linggit Tan
MUSICAL DIRECTOR:   Dean Rosen
GENRE: Historical Drama
CINEMATOGRAPHER:  Dean Rosen
DISTRIBUTOR: Star Cinema
LOCATION:  Philippines

RUNNING TIME: 125 minutes  

Technical assessment:  4
Moral assessment:  4
CINEMA rating:  V14
 Ang Quezon’s Game ay tungkol sa isang makabuluhang pangyayari noong panahon ng yumaong Pangulong Manuel Quezon na ni hindi nakatala sa ating mga aklat ng kasaysayan o nababanggit man lang sa ating mga silid-aralan.  Nagsimula ang pelikula sa isang pagtatanong ng Pangulong Quezon (Raymund Bagatsing), “Could I have done more?”  Taong 1938, tinatanaw na ng mga Pilipino ang ipinangakong kalayaan mula sa mananakop na Estados Unidos.  May nais gawin si Quezon: taos puso niyang hangad na sagipin at bigyan ng kanlungan sa Pilipinas ang libo-libong mga Hudyo (Jews) na tumatakas mula sa tiyak na kamatayan sa kamay ng mga Nazi sa Alemanya.  Ngunit ito’y salungat sa kagustuhan ng Amerika—ang Pilipinas noon ay isang Commonwealth government pa lamang, mula 1935 hanggang 1945.  At mismong mga kapartido ni Quezon na hindi sang-ayon sa kanyang layunin ay halos magwikang, “Ano’ng pakialam natin diyan?  Bakit natin poproblemahin iyan?”  Buong-loob niyang ipagtatanggol ang kanyang paninindigan—sa kapwa Pilipino at sa pamumunong Amerikano man.  At sapagka’t darating ang panahong matatanto niyang dahil sa karamdaman ay bilang na ang kanyang mga araw, higit pa niyang paiigtingin ang pakikipaglabang kupkupin sa Pilipinas ang mga biktima ng mga Nazi.

Sa ilalim ng direksiyon ni Matthew Rosen (isang Hudyo mula sa Ingglatera), naisalarawang mabuti ni Bagatsing ang pagiging makabayan at makatao ni Quezon.  Anupa’t minsan nga ay maiisip mong ang imahe sa sinehan ay totoong si Quezon, buhay at gumagalaw ang isang retratong dati’y nakikita mo lamang sa beinte-pesos na papel na araw-araw ay ibinabayad mo sa palengke at sa dyip.  May damdamin din ang pagganap ng mga supporting actors na sila Audie Gemora (bilang Sergio Osemna), Rachel Alejandro (bilang Gng. Aurora Quezon), Paul Holme (bilang Consul Cartwright), James Paolelli (bilang Paul Mcutt), Billy Rey Gallion (bilang Alex Frieder), at Tony Ahn (bilang Herbert Frieder).  Kaiga-igaya ang cinematography—marunong “makiramdam” para sa mga closeups ang kamera, at nabihag din nito ang ganda ng kapaligiran.  Hindi naman masisi ang kamerista kung lumabas na isang napakakinis na tourist resort ang Maynila noong mga panahong iyon—ito’y dahil sa talagang sa isang high end resort kinunan ang pelikula, sa Las Casas Filipinas de Acuzar, sa Bataan.  Sa production budget na US$500, hindi na marahil kayang lumikha pa ng higit na makatotohanang mga sets; sa kabutihang palad, hindi hinihingi ng salaysay ang mga eksena sa mga kalye ng Maynila.   
                                                               
Bukod sa kabayanihang ipinamalas ni Quezon sa pagsagip sa sampung-libong mga Hudyo (na nag-uugat marahil sa likas na pagka-maaruga ng mga Pilipino), ipinakita din ng pelikula na higit pang matayog ang adhikain ng pangulo—ang buwagin ang mga di makatarungang gawi na humahati sa sangkatauhan at yumuyurak sa pagkatao ng mga Pilipino.  Nagngangalit na ipinamumukha ni Quezon sa kapwa Pilipino na ang isang Pilipinong nasa Amerika, kahit mataas ang kanyang katungkulan, ay hindi maaaring gumamit ng palikurang para sa mga puti lamang.  May bukod na palikurang nakatalaga para sa mga “may kulay”—hindi man “itim” ang Pilipino, hindi rin siya “puti”.  Iminumulat din niya ang mata ng mga kababayan sa katotohanang sila ay inaapi sa sarili nilang bayan: “Sa Army and Navy Club, may karatula, ‘Bawal papasukin ang mga aso at mga Piilipino.’”  Lubhang napapanahon ang mensahe ng Quezon’s Game sa kasalukuyan kung kailan dapat higit na pahalagahan ng liderato ang buhay ng tao at ang pagka-Pilipino ng mga Pilipino.  Isang munting paalala mula sa CINEMA: Mapapansin sa pelikula na kahit masasal na ang kanyang pag-ubo gawa ng tuberkulosis, kahit umuubo na ang pangulo ng dugo, patuloy pa rin siya sa paghitit ng tabako.  Sapagka’t siya’y tao lamang?  Tularan natin ang kanyang kagitingan, matuto tayo sa kanyang kahinaan.—TRT